‘Je hebt je eigen toko. In het klaslokaal ben jij de baas. Natuurlijk ligt er een curriculum. Dat is de basis en geeft houvast. Maar daarbinnen hebben leraren veel vrijheid als het om het inrichten van de les gaat. Als er iets gebeurt in de wereld, dan spring je daar op in. Verrijk je de lessen. Leraren zijn vaak een beetje eigenwijs. Op een goede manier. Ik moet met goede argumenten als ik iets er iets doorheen wil krijgen.’ Aan het woord is Eva Casteleijn, rector bij Laar & Berg. Een scholengemeenschap voor tweetalig havo en vwo, tussen Hilversum en Laren.
Onderwijsgezin
Eva komt uit een onderwijsgezin. Ouders en grootouders werkten in het onderwijs. ‘Dus het was heel logisch dat ik diergeneeskunde ging doen’, grapt Eva. ‘Ik zou natuurlijk níet het onderwijs ingaan. Wilde echt niet hetzelfde doen als de generaties voor mij. Maar toen ging ik Frans studeren, want dat leek me toch leuker dan diergeneeskunde. Om zeker te weten dat ik niet voor de klas wilde, heb ik een stage in het onderwijs gedaan. Op het Goois Lyceum trouwens. Tja, toen was ik verkocht. Dus na mijn studie Frans heb ik de kopopleiding (red: verkorte praktijkgerichte lerarenopleiding ter voorbereiding op het leraarschap) gedaan en daarna ben ik meteen begonnen bij het Alberdingk Thijm College (ATC) in Hilversum. Daar ben ik bijna twintig jaar gebleven.’
Internationale sfeer
Je staat nu niet meer voor de klas? ‘Jawel, ik geef nog één les Frans. Ik wil graag feeling houden met lesgeven en het is hartstikke leuk om te doen.’ We vragen Eva of er iets is wat ze niet leuk vindt aan het vak? Het antwoord komt uit haar tenen: ‘Nakijken. Daar heb ik een hekel aan. Maar de interactie met de leerlingen en de kennis die je mag overdragen maken dat ruimschoots goed.’ Wat voor school is Laar & Berg? ‘We bieden onderwijs voor havo en vwo, internationaal georiënteerd. We werken op een holistische manier met een projectmatige aanpak. Geen losse vakken, maar Science bijvoorbeeld. Met aandacht voor conceptueel denken. In het gebouw zit ook de International School Laren. Er heerst een hele internationale sfeer en we hebben veel internationale collega’s. Met 800 leerlingen lukt het goed om een veilige en geborgen sfeer te creëren.’
Minimaatschappij
Eva is een voorbeeld van ontwikkelmogelijkheden in het onderwijs. Ze begon als leraar Frans bij het ATC, werd daar mentor, vertrouwenspersoon, afdelingsmanager van de bovenbouw havo, bovenbouw vwo en conrector. En nu dus rector bij Laar & Berg. ‘Een school is net een minimaatschappij. Je komt binnen als docent, dat is je ‘corebusiness’. En daar zijn veel mogelijkheden omheen. Hier heb je er ook veel profijt van onderdeel uit te maken van een stichting, met meerdere scholen en een overkoepelend bestuur. Je hebt op alle vlakken collega’s in dezelfde positie met wie je kunt sparren. De bestuurders komen allemaal uit het onderwijs. Ze weten hier waar ze het over hebben, want je moet zelf voor de klas hebben gestaan. We zetten vacatures altijd eerst intern uit. We geloven in een visie van opleiden en doorgroeien.’
Oogappels
‘Ik vind het belangrijk om bij te dragen aan het terugdringen van het lerarentekort. Niet alleen voor Laar & Berg, maar voor alle scholen in het Gooi. Ik draag graag uit hoe leuk het is om in het onderwijs te werken. We mogen de positieve kanten van het leraarschap wel wat meer benadrukken. Ik begrijp ook heus wel dat de negatieve kanten meer nieuwswaarde hebben. Maar steeds die nadruk op werkdruk, mondige ouders en dat soort zaken, dat is niet nodig. Er is de afgelopen jaren enorm veel aan gedaan. We moeten daar zelf ook niet in blijven hangen. Oh wat knap dat je voor de klas staat, wordt er dan gezegd. Pubers zijn soms ingewikkeld ja, maar jeetje wat zijn ze leuk! En de ouders zijn over het algemeen ook hele fijne mensen. Natuurlijk zie je in de tv-serie Oogappels sketches met het veeleisende soort, want dat geeft lekkere tv. De media zoeken naar waar het een beetje schuurt. Maar het is leuk werk en je wordt heel goed betaald. Ja, op de Zuidas krijg je meer. Maar dan is je baan ook minder leuk.’
Opleidingsschool
Lukt het om de formatie rond te krijgen? ‘Ja, dat lukt. Het duurt soms wel langer en we moeten creatiever zijn dan alleen een plaatsing op Meesterbaan (red: vacaturesite voor het onderwijs). ‘We benaderen bijvoorbeeld oud-leerlingen, of ze in hun tussenjaar niet een bijbaan willen op hun oude school. Ze kennen de school goed en verrichten allerlei ondersteunende werkzaamheden. Sommigen van hen kiezen daardoor voor een docentenopleiding. We staan ook open voor zij-instromers. We hebben ‘De Onderwijsproef’, een kennismakingsprogramma speciaal voor deze doelgroep. Er zijn twee van dit soort kennismakingstrajecten in het Gooi voor mensen die overwegen het onderwijs in te gaan. De andere is ‘Zin in lesgeven’. Beide staan open voor alle instromers en alle scholen van het Gooi doen mee.
Hoe wel
Welk advies heeft Eva voor starters? ‘Je gaat niet voor de klas staan en alles lukt zoals je het bedacht had. Dat moet je je wel realiseren. Durf je kwetsbaar op te stellen. Vier je kleine successen. Ik begrijp wel dat mensen het spannend vinden, het is meteen een betaalde baan en je bent verantwoordelijk. Maar vraag hulp, begin met een kleine baan, kijk bij collega’s. Je staat er echt niet alleen voor. We hebben bijvoorbeeld een zij-instromer voor Nederlands, een van de tekortvakken. Met elkaar hebben we gekeken naar hoe het wél kan: hoe we het haalbaar konden maken voor deze starter. We hebben de klas in tweeën gedeeld en er veel begeleiding op gezet. Dit soort maatwerk gun je iedereen. En als je ergens lang werkt, ga eens ergens anders kijken. Ik ben daar zelf niet het goede voorbeeld van’, lacht Eva, ‘maar het is wel een goed idee. Goed voor jouw eigen ontwikkeling, maar ook voor de scholen. Vers bloed geeft dynamiek en zorgt voor nieuwe energie.’
Ze is opgeklommen van leraar Nederlands naar schoolleider van twee scholen van stichting Volant. Daarnaast maakt ze deel uit van het centraal managementteam van Volant. Vanuit die rol vertelt Nicole Lagendijk over carrièrekansen in het onderwijs.
Anderen helpen in hun ontwikkeling en sport, dat zijn de twee passies van Cors Westerdijk. Bijna 35 jaar geleden was dat zijn drijfveer om sportleraar te worden. Ook nu hij directeur is van Lucent College, een kleinschalige school voor mavo/havo in Hilversum, brengt Cors met hart en ziel leerlingen en leraren tot ontwikkeling.
Nigel Sinkeler is met zijn 34 jaar een jonge schoolleider. Zijn leercurve verloopt steil, constateert Leraar in het Gooi. Hij ging zelf naar het vmbo en heeft onlangs zijn opleiding voor schoolleider afgerond. Stil zitten doet hij niet, letterlijk en figuurlijk. Hij werkt, is aan het sporten of in de weer met zijn jonge gezin. We gaan in gesprek met Nigel Sinkeler. Hij is, samen met Julia Nieuwenhuis, schoolleider van Yuverta Naarden. Een school voor alle niveaus van het vmbo.
'Toen ik hier kwam heb ik veel werk gemaakt van het voor het voetlicht brengen van de kwaliteiten van deze school. Met een nieuwe huisstijl en website, maar vooral in persoonlijke contacten. Ik wilde graag een uitnodigende school. Een school waar de deuren openstaan, letterlijk en figuurlijk. Zo dadelijk heb ik nog een gesprek met iemand. Ik heb nu misschien geen concrete vacature voor deze persoon, maar sta altijd open voor een kennismaking.’
Het had niet veel gescheeld of hij was professioneel skiër geworden. Door een knieblessure ruilde hij, als jonge twintiger, zijn droom van een internationale skicarrière in voor het leraarschap. Dat dit zeker geen tweede keus was, blijkt uit zijn aanstekelijke enthousiasme voor het onderwijs, dat er tijdens het gesprek met Leraar in het Gooi van afspat. Maak kennis met Lars Bremekamp, sinds 3,5 jaar directeur van de Gooise Praktijkschool. Een school in Hilversum waar leerlingen van 12 tot 18 jaar praktijkonderwijs volgen.
Hoewel het nog lukt om vacatures te vervullen, ziet René Karman, rector op het A. Roland Holst college, wel dat het steeds moeilijker wordt. ‘De arbeidsmarkt is krap en dat merken we ook in het Gooi.’ Hij juicht regionaal samenwerken dan ook toe. ‘Een informatiebijeenkomst voor geïnteresseerde zij-instromers, zoals nu op 12 mei staat gepland, helpt. Zeker als de opleidingsinstituten aanhaken. Door school- en bestuursoverstijgend te werven, krijgt ieder kind de leraar voor de klas die het verdient.
Jeroen Zaagmans is het levende bewijs van iemand die zichzelf binnen de Alberdingk Thijm scholen steeds breder en verder heeft ontwikkeld. Door de sterke samenwerking binnen de Alberdingk Thijm scholen heeft Jeroen volop kansen gekregen én gegrepen. Sinds januari 2020 stuurt hij
Na vier jaar met veel plezier wethouder te zijn geweest, was het voor Petra Laseur heel duidelijk; haar hart ligt in het onderwijs. Ze miste de leerlingen, de ‘buzz’ van de school en de bevlogenheid van de docenten. Na enkele jaren rector van twee middelbare scholen te zijn geweest, is zij sinds augustus van dit jaar bestuurder van het SIVOG.
Een echte onderwijsman, noemt Gerlof Boersma zichzelf. Hij somt als bewijsvoering in razend tempo zijn loopbaan in het onderwijs op. Begonnen als vmbo-docent via teamleider en mbo-directeur naar rector/bestuurder van het Erfgooiers College in Huizen. De regionale aanpak voor docenten in het Gooi voegt wat hem betreft veel toe: ‘Ik geloof niet in concurrentie'.